Jak używać emolienty?!

Złotą zasadą w leczenia objawowego w atopowym zapaleniu skóry jest reim emolientowy. Głównym zadaniem emolientów jestpoprawianie dysfunkcję płaszcza hydrolipidowego skóry, uszczelnianie warstwy naskórkowej i zapobieganie międzynaskórkowej utracie wody (zjawisko TEWL ang. Transepidermal Water Loss).

Na dzień dzisiejszy mamy do czynienia z najnowszą generacją emolientów, które dodatkowo zaopatrzone są w funkcje np. przeciwzapalne lub dostarczające lipidy do skóry.

Podpowiedź od praktyków: czasami zamiast emolientów wskazane jest stosowanie maści "robionych" na receptę. W takich przypadkach, lekarz przepisuje receptę na maść refundowaną, która jest przygotowana w aptece.
Pamiętajmy, że takie maści muszą być przechowywane w lodówce i mają 1-miesięczny termin ważności. Co do maksymalnej ilości maści wypisanej jednorazowo na recepcie, zasada jest następująca: jeżeli lekarz poda na recepcie dawkowanie (np. 300 ml tygodniowo), w takim przypadku, na jednej recepcie można maksymalnie zapisać do 10-krotności najmniejszej dawki refundowanej czyli w praktyce do 1 kg maści. Te zasady są przedmiotem wytycznych Ministerstwa Zdrowia w zakresie poprawnego wypisywania recept na preparaty recepturowe i można je znaleźć na stronach WWW Ministerstwa.

Jak często smarować?

Producenci emolientów zazwyczaj zalecają smarowanie emolientem 2 razy na dzień. Jednak jak pokazuje rzeczywistość oraz jak wskazują standardy międzynarodowe, dla dziecka z atopią umiarkowaną, zużywa się średnio do 350 ml emolientu na tydzień, co przekłada się na smarowanie skóry nawet co 3 godziny. Jest to też związane z ograniczonym czasem "działania emolientów" w zakresie redukcji jednego z głównych objawów AZS czyli suchości skóry (xerosis). Okazuje się, że po 3 godzinach od smarowania, skóra wraca do swojego pierwotnego stanu "suchości" sprzed smarowania.

Istnieją skuteczne sposoby na wydłużenie działania emolientów, chociażby poprzez stosowanie metody mokrych lub suchych opatrunków ( Wet or Dry Wraps Therapy), ale o tym w innym poradniku traktującym o metodach redukcji świądu i poprawy komfortu życia atopika.

Wracając do emolientów. O ile, że emolienty stosować należy, wiedzą wszyscy, o tyle brakuje informacji w jaki sposób taką aplikację właściwie przeprowadzić. Okazuje się, że sposób nakładania emolientu i jego rozsmarowywania na skórze, mają bardzo istotny wpływ na skuteczność prowadzonej terapii.

Podpowiedź od praktyków: jeżeli skóra jest podrażniona, szczególnie po kąpieli i gdy chcemy osiągnąć lepszy efekt kojący i wyciszający skórę, włóżmy emolient na 2 godziny przed aplikacją, do lodówki. Aplikowanie zimnego emolientu na skórę zwiększy jego tolerancję przez dziecko oraz zminimalizuje efekt "pieczenia"

W jaki sposób właściwie nakładać emolient na skórę dziecka ?

Pierwszą podstawową zasadą jest nakładanie emolientu ruchami kolistymi, zawsze odwrotnie do ruchu wskazówek zegara "pod włos".

Kolejną zasadą jest to, że emolient nakładamy na całe ciało, a nie tylko na miejsca występowania rumienia zapalnego czy innych zmian atopowych.
Miejscowo stosuje się produkty lecznicze miejscowe, natomiast emolienty, zgodnie z zasadą, że "w atopii nie ma skóry zdrowej, jest tylko skóra pozornie zdrowa w okresie remisji" - smarujemy całe ciało " od stóp do głów".

Również kolejność smarowania poszczególnych partii ciała, jest istotna. Zawsze aplikujemy emolient według następującej kolejności:

kończyny dolne
kończyny górne
tułów
plecy
kark
twarz
dłonie
stopy

Poniżej opisujemy w jaki sposób aplikować emolient na poszczególne części ciała:

Kończyny dolne
Nakładaj emolient na nogi, począwszy od kostki do górnej części ud, zaczynając od tyłu i kończąc z przodu.

Kończyny górne
Następnie po kończynach dolnych, smaruj ręce, począwszy od nadgarstków aż po pachy.

Tułów
Połóż swoje dłonie płasko na dolnej części brzucha, nakładaj emolient szerokimi okrężnymi ruchami, prowadząc dłonie równolegle w górę w kierunku szyi. Od wysokości szyi zejdź wzdłuż ramion, wykonując łagodne, koliste ruchy, zawsze pamiętając o zasadzie "przeciwnie do ruchu wskazówek zegara.

Plecy
Posadź dziecko wygodnie. Połóż ręce w dolnej części pleców. Rozprowadzaj emolien szerokimi okrężnymi ruchami, w kierunku karku.

Kark
Nakładaj emolient okrężnymi ruchami, w razie potrzeby przesuwając się aż do uszu dziecka. Rozmasuj je opuszkami palców, nie pomijając miejsca między płatkiem ucha, a policzkiem.

Twarz
Smaruj buzię dziecka palcami, symetrycznymi ruchami. Połóż palce u góry czoła, zejdź na skronie i przesuń przez kości policzkowe, pod oczami do nasady nosa. Zejdź wzdłuż skrzydełek nosa, rozprowadź emolient na policzkach i przejdź do szyi przez podbródek. W razie potrzeby nałóż preparat opuszkami palców na powieki, wargi i kąciki ust.

Dłonie
Połóż dłoń dziecka na swoich palcach i masuj ją naprzemiennie kciukami. Nałóż emolient na grzbiet dłoni od końców poszczególnych palców po nadgarstek.

Stopy
Naprzemiennym użyciem obu kciuków rozprowadź emolient na podeszwie stóp i wszystkie palce, a następnie przejdź do górnej części stopy, od dołu w kierunku kostki.

Podpowiedź od praktyków: codzienna i częsta pielęgnacja skóry malucha jest żmudna i uciążliwa. Aby sprostać zadaniu i aby dziecko tolerowało tę formę terapii, spraw aby aplikacja emolientu była zabawą ! Możecie razem rysować na skórze słoneczka, robić plamki i kropeczki, oglądać w tym czasie ulubioną bajkę albo wprowadzić system naklejek "nagród" za dobrą zabawę.